حرفهای همسایه / 126

دوست عزیزم!

قبلن گفته بودم تا فرهنگ نداریم، متوقع نباشید. یک چیز را به آن اضافه می‌کنم که مطلب کامل‌تر باشد و شما دچار فکر نشوید...

کسانی که وقف کار خود می‌شوند، جلو می‌روند؛ اما مردم همه این کار را نمی‌کنند. غالبن تفنن می‌کنند با هنر خود و حرکتی بطئی را ذوق و فکر آنها داراست.

به این جهت زمان لازم است که به تدریج و خرده‌خرده به فهم مطلب برسند، در صورتی‌که دسته‌ی اول رسیده‌اند. تعجب نکنید که دوست شما دارد چه مطالب ظاهرن بی‌معنی می‌گوید...

فرهنگ که باشد، اقلن به وجود چیزی آشنا می‌شوند و همان که گفتم انکار نمی‌کنند... تعصب نمی‌ورزند... اما فهم، از دانش سوا و علی‌حده‌ست. چه بسا که زمان لازم باشد...

در شعر خودتان به جایی برسید که زمان قضاوت کند، نه فردفرد مردم... دریای ژرف بشوید.

ولی من دستور نمی‌دهم. نمونه‌های عالی ذوق و فهم عجایبی هستند. برای خود ما هم این حالت تکامل بوده است. هرچه کاویده‌ایم، بیشتر فهمیده‌ایم. اثری شعری را که بارها خوانده‌ایم و روزی دریافته‌ایم که تازه به مطالب دیگر رسیده‌ایم.

اثرهای عالی، مثل چاه است که باید کنده شود تا به آب برسید. این مساله از فرهنگ جداست و مدیون کار و دقت است.

خرداد 1323